Skolimowscy

wpis o dziejach średniowiecznego Skolimowa

Kontynuujmy historię Skolimowa, wsi położonej w ziemi warszawskiej, nad rzeką Gyeziorą, u stóp wysokiej skarpy porośniętej lasem, skąd prowadziła droga ku terenom łowieckim księcia Janusza Starszego, położonych w tutejszych ostępach. Wpis o początkach Skolimowa zabrał nas w czasy założenia tej wsi, założonej przez Prusa o imieniu Skolim. W roku 1407 panował tu rycerz Jacus, który jako pierwszy zanotowany został w księgach pod przydomkiem Skolimowskiego.

W roku 1418 Skolimów dziedziczył Racibor, który doczekał się kilku synów, wzajemnie zastawiających sobie skolimowskie działy i role. Szybko zaczęło dochodzić do sporów o ziemię, gdy Mikołaj ze Skolimowa wszedł w rozliczenia z Gotardem z Laskowa. W roku 1436 podczas wizyty księcia Janusza Starszego w jego siedzibie myśliwskiej w Jastrzębiu, właśnie w Skolimowie odnotowano wzmiankę w języku polskim, gdy rycerz Bolesta okazał akt Gotarda, uprawniający go do posiadania połowy Skolimowa, nadanego mu przez księcia: „Bolesta obranczyl xianszy lyst Gotardowy”.

XV wiek to czas gdy zapisywane zaczynają być przydomki, które z czasem na trwałe zrosną się z imionami, stając się nazwiskami szlacheckimi. Sytuacja nie jest tu prosta, bowiem w owym czasie wywodzono je najczęściej z nazw posiadanych gniazd rodowych. Ziemia stała się częstym przedmiotem a handlu, a my nie jesteśmy w stanie jednoznacznie utożsamić niektórych osób sprzedających sobie poszczególne wsi. Gotard z Sokołowa staje się Gotardem z Laskowa, a z czasem Gotardem Skolimowskim… Osoby pisane pod takim nazwiskiem nie zawsze wywodzą się więc z jednego rodu, nadto często zdarza się, że bracia zakupując kolejne wsie zaczynają nosić inne nazwiska, mimo iż są rodziną. W ten właśnie sposób ród Ciołków w Bielawie zaczyna być znany jako Bielawscy, podczas gdy jeden z jego członków po nabyciu Falenicy przekazuje potomkom nazwisko Faliński.

Herb Lubicz (zbiory wikicommons)

Wróćmy jednak do Skolimowa, już w połowie XV wieku mamy tu Skolimowskich aż nadto. Pozywają się wzajemnie o ziemię, gwarantują sobie sądownie spokój o wiana ich żon, zawzięcie dochodzą liczby należnych im kop groszy praskich. Książę Janusz Starszy rozsądza te spory cierpliwie, podczas każdej wizyty na tych ziemiach, pozostali zaś w grodzie czerskim gardłują na temat swych należności. Księgi czerskie notują wielu Mikołajow, Piotrów, Bartłomiejów ze Skolimowa obracających w owym czasie ziemią. Lecz rzecz ciekawa, jeden z nich udaje się w owym czasie do stolicy sąsiedniej Polski, by pobierać nauki na znajdującym się tam uniwersytecie. W roku 1428 Marcin Stanisław ze Skolimowa jest uczniem Uniwersytetu Krakowskiego, dodajmy że pierwszym odnotowanym z tych stron na tej uczelni. Uczniem jest pilnym, bowiem kroniki notują w roku 1430, iż zostaje bakałarzem.

Tak oto wykształca się ród Skolimowskich herbu Lubicz, który trzymał będzie Skolimów w ziemi warszawskiej, odprowadzający dziesięcinę do parafii w Piasecznie i łożący na utrzymanie tamtejszej szkoły parafialnej. Wielu potomków tego rodu nosi takie nazwisko, choć jak wspomniano pisało się w ten sposób także wiele innych rodzin, które związane były ze Skolimowem. Niektórzy zaś wzięli je wprost od swych pruskich antenatów, bowiem Skolimowie i Skolimowscy aktywni byli podczas wojny trzynastoletniej, walcząc po stronie Polski. Tutejszy Skolimów leży na uboczu, w pobliżu przeprawy przez Jeziorę, która z rzadka jest wykorzystywana, w połowie drogi między wsią Jeziorną Książęcą a Chylicami. Po założeniu przez Janusza Starszego miasta Piaseczna w zasadzie przestaje być odwiedzany. Stąd i przez kolejne wieki niewiele możemy o nim powiedzieć, bowiem Skolimowscy w przeciwieństwie do swoich sąsiadów znad Wisły nie spierają się często o granice. Nie przesuwają rzeki wzorem Oborskich i nie najeżdżają się wzajemnie. Jeszcze w roku 1589 Albert Skolimowski spisze z Janem Oborskim, Jakubem Falińskim i Albertem Świderskim umowę i ściganiu wzajemnym chłopów zbiegłych z ich dóbr, po czym w niejasnych okolicznościach Skolimowscy znikną ze Skolimowa. W roku 1637 wieś wraz z tamtejszym folwarkiem posiada już Jan Oborski, który sprzedaje ją wraz z częścią swych dóbr hetmanowi Koniecpolskiemu. Od tej pory aż do drugiej połowy XIX wieku Skolimów łączy swe losy z dobrami oborskimi.


 Źródła i literatura:

  • AGAD, Obory

Może ci się także spodobać...