Piaski
W ostatnim wpisie z mej pamięci umknęła ta wieś granicząca z Cieciszewem, dzieląca z nią wspólną historię. Choć pozornie historia Piasków bierze swój początek wraz z wiekiem XVIII, dzieje osadnictwa w tym miejscu są dużo starsze. Piaski założono po opisywanej niedawno powodzi, która spustoszyła Urzecze, przynosząc kres istnienia kościołowi w Cieciszewie około roku 1713. Ta sama woda zabrała miejscowość noszącą nazwę Kozłów, założoną przez Oborskich w XVI wieku nad Wisłą, która jeszcze w drugiej połowie XVII wieku rozrosła się tak bardzo, iż sięgała od Gassów po Cieciszew, a jako Kozłów traktowano nawet część tego ostatniego. Z czasem rozdzielona przez Wisłę na dwa Kozłowy, całkowicie zniknęła pod wiślanymi falami. Na naniesionych przez Wisłę piaskach wieś zaczęto odbudowywać, stąd jej nazwa – Piaski. Najstarsza odnaleziona dotąd wzmianka traktująca o istnieniu Piasków pochodzi a roku 1734. Za dwa lata doczekamy się 285 rocznicy, lecz jeśli doliczymy lata związane z istnieniem Kozłowa, założonego najprawdopodobniej w roku 1526, za 9 lat czeka nas okazja do świętowania 500-setnej rocznicy.
Z Kozłowem wiąże się zresztą jedna z największych tajemnic tych stron, którą od lat wymyka się poznaniu, ale o tym innym razem.
Skolimów
610 rocznica pierwszej wzmianki mija w tym roku, bowiem po raz pierwszy zawitał na karty historii w roku 1407. Historię ma jednak starszą i ciekawą, założony został bowiem najprawdopodobniej przez pochodzącego z Prus osadnika o imieniu Skolim, uchodzącego przed krzyżacką zawieruchą. Uchodźcę powitali książęta mazowieccy, umożliwiając założenie osady, najpewniej na przełomie XIII i XIV wieku, co potwierdzają badania archeologiczne. Więcej na ten temat we wpisie o początkach Skolimowa.
Dla porządku dodajmy jeszcze, iż ówczesny Skolimów położony był na północ od Jeziorki, w ziemi warszawskiej, w okolicy obecnego dworu i ulicy Kołobrzeskiej. Letnisko tworzone pod koniec XIX wieku zajęło zaś las po drugiej stronie rzeki.
Jeziorna
Jak wiedzą czytelnicy tego bloga Jeziorny były trzy, czemu niegdyś poświęciłem osobny wpis. Ta pierwsza i najstarsza, biorąca swą nazwę od rozlewiska rzeki Jeziorki, założona u jej ówczesnego ujścia do Wisły, z czasem zaczęła być zwana Jeziorną Królewską, należąc do królów Polski. Choć pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z roku 1410, badania archeologiczne jej powstanie datują na wiek XIII. O początkach Jeziorny przeczytać można we wpisie na ten temat.
Druga, położona w dobrach oborskich, po drugiej stronie Jeziorki na wprost Jeziorny Królewskiej, była oddzielną wsią. Przez długi czas zmieniała nazwę, istniał tu bowiem młyn na Jeziorce, należący do dziedziców Obór, po raz pierwszy wzmiankowany w roku 1424 jako młyn w Jeziorze. Z czasem w jego pobliżu powstała osada, zwana przez wieki Wyględowem, Nadjeziorą bądź Przyjeziorą, od XVIII wieku określana już jako Jeziorna Oborska. Obecnie nazwę tę wyparła Grapa, osiedle w dużej mierze położone na terenie dawnej wsi, które z kolei wzięło nazwę od istniejącego tu parku letniskowego, a ten od funkcjonującego tu od lat staropolskiego określenia skarpy – Grapa. Najstarsze wzmianki o Grapie występują w wieku XVIII.
Trzecia Jeziorna powstała najpóźniej, gdy na terenie dawnej osady młyńskiej Grąd założono papiernię w roku 1776, od początku noszącą nazwę Papierni w Jeziornie. Tak powstała Jeziorna Bankowa, później zwana Fabryczną, obecnie nosząca nazwę Mirkowa, którą przynieśli ze sobą pod koniec XIX wieku przesiedleni robotnicy z Mirkowskiej Fabryki Papieru. Lecz jeśli sięgniemy w przeszłość, odkryjemy iż najstarsza wzmianka o młynie w Grądzie pochodzi z roku 1482. Doczekał się zresztą odrębnego wpisu.
Zatem dla każdej Jeziorny, choć obecnie ostała się już tylko jedna, rocznice wyliczyć należy oddzielnie.
Zaś zwycięzcą jest…
Cieciszew
Choć w wielu miejscach nadal pokutuje informacja, iż najstarsza wzmianka istnieniu w tym miejscu parafii pochodzi z roku 1398, zaś wieś lokowano w roku 1363, nie jest to do końca prawdą. Co stwierdza niżej wymieniony, mimo iż brał czynny udział w obchodach 650-lecia wsi w roku 2013. Osadę wzmiankowano już w roku 1253 podczas odwiedzin księcia mazowieckiego w tutejszym grodzie. Jednakże zapiski dokonane podczas konsekrowania świątyni przeniesionej do Słomczyna w roku 1737 potwierdzają podejrzenia, iż parafia istniała już wcześniej i założona została w roku 1236. O czym można przeczytać choćby w tym wpisie.
Summa summarum, znając mieszkańców Cieciszewa sądzę, że za kilkanaście lat zorganizują kolejny jubileusz, tym razem 800-lecia, w roku 2036. Na co wszyscy czekamy, jak również na rocznicowe obchody nie tylko w postaci Dni Konstancina.
A komu jeszcze mało – odsyłam do tekstu, traktującego o tym, co działo się na tych terenach w starożytności i na długo wcześniej.
Redaktor naczelny portalu, z wykształcenia historyk, absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Rodzinnie związany od wielu pokoleń z Nadwiślańskim Urzeczem, badacz regionu i dziejów lokalnych, autor publikacji oraz artykułów w tym zakresie.
