We wspomnieniach z Rosji ks. Franciszka Jastrzębskiego znalazłem taki fragment:
![]() |
Ksiądz Franciszek Jastrzębski |
Ks. Franciszek Jastrzębski urodził się 3 października 1890 r. W 1910 r. rozpoczął naukę w Seminarium Duchownym we Lwowie. 21 grudnia 1917 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Zmarł w Jabłonicy 2 maja 1962 r.
W połowie stycznia 1918 roku wyjechałem na posadę do parafii św. Antoniego w Witebsku […] .Witebsk, miasto gubernialne na Białej Rusi, pamiętające dawne polskie czasy zrobiło na mnie dodatnie wrażenie. Było typem średniego, polskiego miasta. Ulice dość wąskie, krzywe, zabudowane kamienicami. Był także tramwaj, czyli że było dość rozległe. Miało dwie parafie rzymsko-katolickie i dwa kościoły: św. Antoniego i św. Barbary. Moim proboszczem u św. Antoniego był ks. Wincenty Balul, do niego się więc zgłosiłem. Przyjął mnie grzecznie i umieścił na kwaterze w swoim salonie, bo plebania nie była zbyt obszerna. Był tam wikarym ks. Zołnierzowicz i jeszcze jeden starszy kapłan na mieszkaniu. Do kościoła było dość daleko od plebanii, do tramwaju też kawałek drogi, trzeba więc było chodzić na piechotę. Kościół obszerny, może po-bernardyński, bo w ołtarzu głównym była figura św. Antoniego, przed którym co wtorek była odprawiana Msza św. wotywna. […] procesja rezurekcyjna w Witebsku w 1918 r. W czas rano urządzona rezurekcja zgromadziła wielką masę wiernych, w procesji wzięli udział Dowborczcy, t.j. żołnierze armii generała Dowbor-Muśnickiego, która się wtenczas w okolicach Witebska organizowała. Polacy zamanifestowali w imponujący sposób swoje przywiązanie do wiary. […] W tym czasie widząc że teren mojej pracy z chwilą przeniesienia jeńców w głąb Rosji skończył się, korzystając z okazji wyjazdu ks. dziekana Balula do Petersburga przedstawiłem ks. Trzeciakowi na piśmie moją prośbę o przeniesienie mnie. […] w połowie sierpnia 1918 r. W tym czasie udałem się do Kurii (Petersburg) zgłaszając swój zamiar wyjazdu do kraju, i prosząc o litterae testimoniales, że bez przeszkody mogę opuścić tamtejszą diecezję.
![]() |
Biskup Jan Cieplak |
www.kresowianiezkuropatnik.republika.pl/wspomnieniaks.html
![]() |
Biskup Edward Ropp |
Po porozumieniu się z biskupem Roppem, J. E. Łozińskim, księżmi Balulem, Hergettem, postanowił, służąc bolszewikom, gdzie tylko możliwe, pomagać Kościołowi, a nawet w stosunkach bolszewików z Kościołem dokonać prawdziwej rewolucji […] Był ogolony; jeszcze młody mężczyzna, bardzo sprytny obieżyświat, chwalił się, że prawie wszędzie był. Z twarzy był podobny do Żyda, tak samo z mowy i z tego, że bardzo lubił się chwalić i szczycić, kim jest. Był u mnie z ks. Lubiańcem, który widocznie uwierzył rekomendacji ks. Balula […]rozmawialiśmy po rosyjsku. Czego rzeczywiście chciał ode mnie, jasno nie wiedziałem. Być może ma jakieś dalsze zamiary. To tylko jest pewne, że nie był nowicjuszem jezuitów i wątpliwe, czy był katolikiem. Księżom w mieście mówił, że pochodzi skądinąd i szuka mnie i ks. Lubiańca. Po zestawieniu tego, co mówił, okazało się, że jednym mówił tak, a innym inaczej. Boże, mój Boże, jak trzeba być ostrożnym.[…]
Bp Jerzy Matulewicz, Dzienniki, Licheń Stary 2009, s.199-200.*
[…] Podczas nabożeństwa, celebrowanego przez J. Em. Arc. E. Roppa przemówił ks. Wincenty Balul, wieloletni towarzysz i współpracownik zamordowanego kapłana. Odmalowując we wzruszających słowach martyrologię kleru katolickiego w walce z bolszewizmem, poświecił ks. Balul znaczną część swego przemówienia zobrazowaniu roli, jaką w walce tej odgrywał ś.p. ks. Budkiewicz. […] Kończąc podkreślił ks. Balul szczególną misję dziejową Polski jako przedmurza chrześcijaństwa kiedyś przed nawałą turecką, dziś przed nawałą antykatolicyzmu i komunizmu.[…]
![]() |
Ksiądz Konstanty Budkiewicz |
Ks. Konstanty Romuald Budkiewicz urodził się 19 czerwca 1867 r. Uczył się w latach 1886-1890 w Petersburskiej Akademii Duchownej. Następnie był proboszczem w parafii św. Katarzyny w Petersburgu. Został zabity 31 marca 1923 r. w moskiewskim więzieniu.

Historyk wojskowości i starożytności, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni pracownik wydawnictw książkowych (m. in. kierownik redakcji historii działu encyklopedii i słowników PWN), prasowych, ostatnio pracownik naukowy Wojskowego Biura Badań Historycznych, w latach 1981-89 redaktor, wydawca, wykładowca i aktywny działacz podziemia solidarnościowego. Od ćwierć wieku mieszkaniec Skolimowa, prowadzący Konstanciński Klub Historyczny.