Tym razem krótko o hrabim Henryku Skarbku (1839-1904), a właściwie po raz kolejny o kłopotach z właściwym rozpoznaniem miejscowości.
W biogramie Skarbka w 38 tomie Polskiego Słownika Biograficznego Elżbieta Orman napisała: „po ukończeniu nauki w szkołach warszawskich, S. osiadł w majątku Wyczółki (pow. sochaczewski). Dn. 28 IX 1861 wraz z Teofilą Łabędzką, właścicielką sąsiedniej wsi Okęczyce, zamówił w Warszawie (na Mokotowie) nabożeństwo patriotyczne dla chłopów, za co został aresztowany w końcu września t.r. i skazany na 3 miesiące więzienia w fortecy modlińskiej”.
Henryk Skarbek w 1861 roku, fot. Karol Beyer
W rzeczywistości wspomniane Wyczółki położone były w powiecie warszawskim w gminie Falenty (parafia Służew). Z czasem wchłonięte zostały przez rozrastającą się Warszawę i są dziś jednym z osiedli należących do warszawskiego Ursynowa. Sąsiadujące z Wyczółkami tajemnicze Okęczyce to po prostu zniekształcona nazwa wszystkim dobrze znanego Okęcia, wówczas położonego w gminie Pruszków (parafia Służew). W XIX wieku Okęcie należało do rodziny Łabęckich (tak pisali swoje nazwisko). Wspomniana Teofila ze Słupeckich Łabęcka (1826-1874) była od około 1840 roku żoną Władysława Łabęckiego, dziedzica dóbr Okęcie.
Wyczółki i Okęcie na mapie rosyjskiej z 1838 roku
Henryk Skarbek zaledwie kilka dni przed wybuchem powstania styczniowego ożenił się z Aleksandrą Okęcką z Krobowa (nie Korbowa!) pod Grójcem, po czym wyruszył na wojnę. Został adiutantem gen. Ludwika Mierosławskiego i wziął udział w przegranej bitwie pod Krzywosądzem (19 lutego). Został ranny i pojmany przez Rosjan. Następne półtora roku spędził w więzieniu w twierdzy modlińskiej. Pomimo recydywy został już w 1865 roku uwolniony i powrócił do Warszawy. Nie stracił majątku ani tytułu hrabiowskiego…
Ojciec Henryka, Fryderyk Skarbek (1792-1866), znany ekonomista, pisarz, historyk, a także malarz, był przez pewien czas właścicielem Chylic. Mieszkał jednak w Warszawie, a majątek w Chylicach w 1851 roku wydzierżawił na 12 lat Konstantemu Załęskiemu. Coś poszło nie tak jak planowano, bowiem już w 1856 roku dobra Chylice stały się własnością Juliana Czarnowskiego.
historyk, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Autor książki „Ślady działań wojennych z września 1939 roku w Piasecznie, Konstancinie i okolicy”, Konstancin 2014.
Kontakt z autorem – chyliceiokolice@gmail.com
