Bój pod Piaskami (1914)

Rok 1914. Trwa walka na podejściach do Warszawy. Lewe skrzydło 1 Syberyjskiego Korpusu Armijnego zabezpieczały pułki 2 Syberyjskiej Dywizji Strzelców. Na jej skrajnym lewym skrzydle walczył 5 Syberyjski Pułk Strzelców, który miał za zadanie ubezpieczenie przeprawy XIX Korpusu Armijnego z Karczewa przez Wisłę  na wysokości Kopyt. Według rozkazów pułk miał zająć pozycje wzdłuż “odnogi rzeki Wisły” pod wsią Piaski. W tym wypadku chodziło o pozostałości starorzecza miedzy Piaskami a Cieciszewem. Jako wsparcie pułk otrzymał 1 Syberyjski dywizjon artylerii górskiej.

Pułkownik Еленев Иван Федорович dowódca 5 Syberyjskiego Pułku Strzelców. Zdjęcie ze strony ria1914.info

18 października 1914 r. o godz. 4:00 w nocy trzy bataliony pułku (o IV batalionie możecie przeczytać tutaj) rozpoczęły wymarsz z okolic Powsina na pozycje i o godz. 7:00 obsadziły wieś Piaski i jednocześnie umocniły się na wale wiślanym. W pierwszej lini rozwinęły się II i III batalion.  I batalion pozostał w rezerwie dowódcy.

Artyleria rosyjska na pozycji. Zdjęcie ze strony Allegro

Ruch jednostek rosyjskich został zauważony przez stronę niemiecką. Kolumny rosyjskie zostały ostrzelane początkowo przez dwa działa stojące we wsi Cieciszew, następnie przez podciągnięte kolejne baterie. Rosyjskie baterie odpowiedziały ogniem, ale szybko zostały zmuszone do milczenia. Jak meldował jeden z oficerów rosyjskich: Artyleria [wroga] przeniosła morderczy ogień na nasze okopy, od czasu do czasu ostrzeliwując też nasze baterie. Przeciw nam wystawiono jedną baterię polową i baterię haubic. Siła rażenia była ogromna; zadawane przez przeciwnika straty nie mogły [wszakże] osłabić wytrwałości [naszych wojsk], pomimo tego, że padła większość dowódców kompanii i podoficerów. Warto dodać, że Niemcy dobrze orientowali się w rozmieszczeniu wojsk rosyjskich, ponieważ kapitan Reimer z 8 kompanii niemieckiego 147 pułku piechoty, po całodziennym ukrywaniu się w pobliżu pozycji rosyjskich dostarczył do sztabu pułku dokładny szkic rozmieszczenia oddziałów rosyjskich.

Koszary 147 pułku piechoty w Ełku. Zdjęcie ze strony elkiinnefoto.wordpress.com

Na pozycje 5 Syberyjskiego Pułku Strzelców na rozkaz pułkownika Nietzscha ruszył do ataku niemiecki 147 pułk piechoty (2. Masurisches Infanterie-Regiment Nr. 147 z Lyck – 2 Mazurski z Ełku) ze składu 37 dywizji piechoty. Piechurzy niemieccy zaczęli zagrażać prawej flance rosyjskiego pułku. W tej sytuacji pułkownik Еленев rzucił do przeciwuderzenia I  batalion swojego pułku. Doszło do walki na bagnety. W walce wręcz – według źródeł rosyjskich – zginął chorąży niemieckiego pułku. Według źródeł niemieckich  sierżant Szewczyk z I batalionu 147 pułku piechoty niosący sztandar zginął od pocisku artyleryjskiego. Ledwo z życiem uszedł znajdujący się obok dowódca I batalionu major Diekmann.

147 pułk piechoty w marszu na Warszawę, 1914 r. Zbiory autora

W południe sytuacja u sąsiada po prawej zaczęła się komplikować. Walczące tam kompanie IV batalionu 5 oraz 49 i 50 Syberyjskich Pułków Strzelców zaległy pod nieprzyjacielskim ogniem. Po pewnym czasie rosyjskie baterie opuściły pozycje pod Cieciszewem, tak jak i pod Oborami. W tej sytuacji rosyjskie bataliony dostały rozkaz wycofania się w kierunku wsi Piaski. Stąd o godz. 17:00 ruszyły na północ w kierunku Powsina. W ciemnościach dotarły do wsi Opacz. W trakcie całodniowego boju  pułk stracił 106 zabitych i 408 rannych.

Sztandar 147 pułku piechoty. Zdjęcie ze strony genwiki.genealogy.net

Tak wspominał jeden z żołnierzy 147 pułku piechoty: Wieże Warszawy zaczęły świecić się właśnie jesiennymi kolorami. Domy na przedmieściach przybrały barwę szarości. Wszyscy czekaliśmy na rozkaz do ataku. Niespodziewanie wieczorem 19 października, przyszedł rozkaz do odwrotu.

Nieistniejące już cmentarze z I wojny światowej z naszych okolic (miejsca nie ustalone)

Źródła: G.K.Korolkow, Varszavsko-Ivangorodskaja operacija, Moskwa 1923; S.G.Nielipowicz, Boj w prigorodach Varszavy w oktiabrie 1914 goda [publikacja elektroniczna, dostęp 1.09.2020] http://regiment.ru/Lib/A/16.htm; H.Siebert, Geschichte des Infanterie-Regiments Generalfeldmarschall von Hindenburg (2. Masurisches) Nr. 147 im Weltkriege, Berlin 1927

Może ci się także spodobać...