Szkoła w Słomczynie została założona w 1906 r. przez Polską Macierz Szkolną przy wsparciu ks. Wincentego Tymienieckiego. Od 1919 r. stała się państwową szkołą powszechną. W trzecim roku działalności szkoły w wolnej Rzeczpospolitej lekarz powiatowy dr Orzechowski, po otrzymaniu w poniedziałek 13 listopada 1922 r. informacji o dwóch wypadkach szkarlatyny w szkole w Słomczynie, zareagował natychmiast. Przede wszystkim w pierwszej kolejności telefonicznie powiadomił powiatowego Inspektora Szkolnego Zygmunta Piotrowskiego. Ten tego samego dnia wystosował pismo do tymczasowego kierownika publicznej szkoły powszechnej w Słomczynie Szymona Bończaka w którym zawiadamiał, że zarządził zamknięcie szkoły na dwa tygodnie “z powodu wybuchu epidemji szkarlatyny”[1].
Po otrzymaniu pisma od Inspektora wójt gminy 15 listopada wystosował pismo do kierownika szkoły “celem spowodowania zamknięcia szkoły” a 16 listopada zawiadomił Dozór Szkolny w Jeziornie, że w szkole ma być “przeprowadzona dezynfekcja przez dezynfektora powiatowego i gruntowne wybielenie pomieszczeń”. Tym właśnie miał zająć się Dozór Szkolny.
Zapewne zastanawiacie się nad tym cóż to ten “dozór”.
Dozory szkolne powstały w końcu 1917 r. Były organem samorządu szkolnego gminy lub miasta, działającym społecznie i podległym Radzie Szkolnej Okręgowej. Dozór wyłaniany był spośród członków wybranych, mianowanych i pochodzących z urzędu. Dozory zajmowały się remontami starych oraz projektowaniem i budową nowych szkół powszechnych, zaopatrzeniem szkół w pomoce naukowe, opał i sprzęt. Dozór Szkolny podejmował na wniosek Opieki Szkolnej danej szkoły, składającej się z opiekuna głównego (najczęściej kierownika placówki szkolnej) i przedstawicieli rodziców uchwały związane z rozwojem, majątkiem i stanem finansowym szkół. Członkowie Dozoru rozpatrywali także listy dzieci, które opuszczały dni nauki szkolnej oraz wyznaczali kary na rodziców, których dzieci świadomie uchylały się od obowiązku szkolnego.
W tym okresie w skład Dozoru Szkolnego wchodzili:
ks. Stanisław Kozłowski – prezes
Paweł Mitelski – viceprezes i skarbnik
Szymon Bończak – sekretarz
Józef Knyziak
Franciszek Kuźmiński
Teodor Sarbiński
Mikołaj Ziemski
[1] W 1922 r. w powiecie warszawskim na płonnicę (szkarlatyna) zachorowało 80 osób. Była to najniższa liczba zachorowań na tę chorobę w latach 20-tych w powiecie.
Źródło: AGJ, Archiwum Państwowe w Warszawie, Oddział w Grodzisku Mazowieckim
Historyk wojskowości i starożytności, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni pracownik wydawnictw książkowych (m. in. kierownik redakcji historii działu encyklopedii i słowników PWN), prasowych, ostatnio pracownik naukowy Wojskowego Biura Badań Historycznych, w latach 1981-89 redaktor, wydawca, wykładowca i aktywny działacz podziemia solidarnościowego. Od ćwierć wieku mieszkaniec Skolimowa, prowadzący Konstanciński Klub Historyczny.
