Czas przymusowego siedzenia w domu, sprzyja porządkowaniu miejsc, które odwiedzamy od święta… albo i dłużej.
Talerze ze skolimowskiego pensjonatu “Roma”. Zdjęcia Andrzej Krzyżanowski za: www.facebook.com/ajkrzyzanowski
Pan Andrzej Krzyżanowski na swoim facebookowym profilu pokazał strychowe znalezisko z willi “Ave”. Jest nim kilka talerzy z serwisu obiadowego. Może nic w tym nie byłoby ciekawego, bo przecież mamy wiele w kraju podobnych “wykopków” strychowych, gdyby nie fakt, że talerze oznaczone są miejscem przeznaczenia, czyli napisem “Pensjonat willa <<Roma>> w Skolimowie”.
Willa “Roma” lata 30. XX w. Fot. Zofia Chomętowska. Zdjęcie ze zbiorów Fundacji Archeologii Fotografii (via Adam Zyszczyk). Zdjęcie współczesne (2020) Ola Mijal-Majak
Nie mniej ciekawa jest druga strona tych talerzy. Znajdujemy tu dwie sygnatury. Pierwsza to znak wytwórcy czyli Fabryki Porcelany i Wyrobów Ceramicznych w Ćmielowie (założonej w 1790 r.), druga sygnatura to logo producenta czyli firmy “Placówka Porcelany”.
W Warszawie w latach 30. XX w. sprzedażą oryginalnych wyrobów z Ćmielowa zajmował się Skład Porcelany i Szkła “Ćmielów” Aleksandra Łakomskiego mieszczący się na ulicy Marszałkowskiej 124, przejęty w 1932 r. od rodziny Druckich-Lubeckich. Ale nie tutaj zostało złożone zamówienie ze Skolimowa.
Warszawa, kamienica przy ul. Szpitalnej 6. Witryna “Placówka Porcelany” pod środkowym balkonem. Budynek ten został zniszczony w czasie Powstania Warszawskiego. Zdjęcie ze strony warszawa1939.pl
O składzie porcelany i szkła “Placówka Porcelany” sp z o.o. nie wiem właściwie nic. W bazie firm zarejestrowanych w Warszawie w latach 1917-1946 (w tzw. rejestrze handlowym Dział “A”) znajdującej się w Archiwum Państwowym w Warszawie nie znalazłem jej. Od początku lat 30. XX w. swoją siedzibę miała w Warszawie przy ul. Szpitalnej 6 (telefon 5 06 24). Pod tym adresem funkcjonowało kilka firm, m.in. Sprzedaż Wyrobów Włóknistych Maria Cedzyńska, Wyrób Kefiru i Przetworów Mlecznych Ludwik Kasiński (dawniej K. Życki) czy sklep meblowy. Członkowie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych TNSW mieli w “Placówce Porcelany” 5% zniżki. Stefan Lesiński – w Archiwum Historii Mówionej – wspominał, że w okresie okupacji pracował w sklepie ze szkłem i porcelaną na ulicy Szpitalnej 6, gdzie był punkt kontaktowy “z różnymi osobami działających w Podziemiu”. To właśnie tu, w “Placówce Porcelany” zamówienie złożyli właściciele skolimowskiego pensjonatu “Roma”.
Warszawa, ul. Szpitalna. Po prawej stronie czerwoną strzałką zaznaczona witryna “Placówka Porcelany” – Szpitalna 6. Zdjęcie ze strony warszawa1939.pl
Historyk wojskowości i starożytności, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni pracownik wydawnictw książkowych (m. in. kierownik redakcji historii działu encyklopedii i słowników PWN), prasowych, ostatnio pracownik naukowy Wojskowego Biura Badań Historycznych, w latach 1981-89 redaktor, wydawca, wykładowca i aktywny działacz podziemia solidarnościowego. Od ćwierć wieku mieszkaniec Skolimowa, prowadzący Konstanciński Klub Historyczny.
