Wróćmy do tematu pańszczyzny na Urzeczu. W poprzednich tekstach omówione już zostały powinności, a także liczba dni pańszczyźnianych, jakie należało przepracować, jednak elementem pańszczyzny było także zaopatrzenie dworu. Produkcja folwarczna przeznaczona była na zewnątrz, jej sprzedaż stanowiła dworski zysk. To z niej oraz pól uprawianych przez poddanych uzyskiwano choćby zboże, które następnie spławiano z dóbr…
Ostatnio pisałem o ogólnych postanowieniach pańszczyzny posługując się zachowanymi informacjami z końca XVIII wieku z dóbr królewskich w Jeziornie i szlacheckich w Oborach. Dziś przyjrzymy się im nieco bardziej szczegółowo, na podstawie zachowanych inwentarzy, dokładając do nich dane z innej osiadłości położonej w bezpośredniej bliskości Urzecza. Spróbujmy postanowień pańszczyzny nie rozpatrywać z gruntu negatywnie, lecz…
W minionym ustroju szczególną estymą badaczy cieszyły się sprawy robotnicze i chłopskie, a badania nad tematami ludowymi stanowić miały odpór przeciwko dotychczasowej wizji historii, pisanej dziejami dworów, rodów arystokratycznych oraz szlachty. Przyczyniło się to do wielu interesujących publikacji, choć doprowadziło także do skrzywionej optyki, z której w udany sposób żartowano w znanej komedii Barei o…
Dwór w Łyczynie płonął w minionym tygodniu już dwa razy, 20 kwietnia palił się dach i strop, gasiło go dziesięć jednostek straży pożarnej. Następnie o świcie w niedzielę 23 kwietnia zapłonął ponownie, ponownie udało się go ugasić. Straż pożarna wskazuje na celowe podpalenie, co kojarzy nam się z systemem, który lata temu w „Spotkaniach z…
Niewiele wiadomo o Elżbiecie Wodzickiej, nawet dokładna data jej urodzenia nie jest dotąd poznana i wytropiona w metrykach, a ona sama jeśli pojawia się w historii tutejszych ziem, to jedynie na marginesie. Tymczasem odegrała rolę wręcz niebagatelną dla losów dóbr oborskich. Zasłużyła więc co najmniej notkę, nawet ona z braku wiedzy musi być ona krótka….
Wiewiórowie i inne rody ze Ślemienia i Pieskowej Skały Badając pochodzenie naszych przodków niejednokrotnie możemy natknąć się na takich, którzy urodzili się na terenie innej parafii niż ta przez nas kwerendowana. Przeważnie jest to niezbyt odległa parafia, znajdująca się w granicach tego samego lub sąsiedniego powiatu. Natomiast wyobraźnia zaczyna pracować wtedy, gdy dowiadujemy się, że…
Kilkakrotnie wspominałem już w rozmaitych artykułach, iż w połowie XIX wieku katastrofa ekologiczna, jaką była atrofia starorzecza wiślanego ciągnącego się od Cieciszewa ku Oborom, spowodowała, iż średniowieczne wsie pierwotnie zakładane nad Wisłą, znalazły się nad bagiennymi łęgami. Wskutek zastosowania technik melioracyjnych pod koniec XVIII wieku zatamowano dopływ świeżej wody, w XIX wieku na potrzeby Papierni…
Spostrzegłem ostatnio, iż wśród tekstów na portalu nie pojawił się dotąd dwór w Cieciszewie, choć byłem przekonany, iż jego opisu dokonałem już dawno temu. Dziś więc pora powyższe uzupełnić. Dwór nie istnieje od co najmniej 300 lat temu, stąd też nie znajdziemy po nim żadnych śladów, nawet w ludzkiej pamięci. Był jednak czas, gdy stanowił…
W aktach oborskich zachował się opis ciekawej sprawy, stanowiącej iście staropolski spór o skrawek lasu, położony na granicy dóbr Wielopolskich z Obór i Szymanowskich z Kawęczyna. Rzecz miała miejsce w 1725 roku, a awantura rozpętała się, gdy do lasu wybrali się chłopi ze Słomczyna, przybywając do części areału leśnego zwanego Kawęcką Dębiną. Wedle wiedzy dworu…
1 października 2022 r. o godz. 16.00. w Górze Kalwarii w kościele „Na Górce” odbędzie się spotkanie autorskie z tłumaczem oraz redaktorami i wydawcami „Księgi małżeństw 1668-1701 i Księgi zmarłych 1683-1685, 1691-1726 parafii Nowa Jerozolima” (Jacek Ducki, dr. Łukasz Maurycy Stanaszek, dr. Piotr Rytko). Czym takim są te księgi? – zapytać może osoba mniej obeznana…
Dziś pozwolę sobie napisać słów kilka o pewnej kaplicy znajdującej się na cmentarzu na granicy Słomczyna i Cieciszewa, która specjalną urodą nie grzeszy, bowiem wzniesiono ją z białej cegły. Położona jest na wprost grobu Ignacego Robaka, powstańca styczniowego, mało kto jednak zwraca na nią uwagę. Tymczasem wiąże się z nią historia powiązanych ze sobą rodzin…
Przywoływał wczoraj Zdzisław Skrok opisywaną przez Kalicińskiego karczmę u Mroza, nieopodal obecnej Starej Papierni, nie był to jednak pierwszy przybytek tego typu w tym miejscu. Ślad najstarszego wyszynku znajdziemy bowiem już w czasach przedrozbiorowych. Aż do XVIII wieku nie było tu żadnej karczmy. Na południowym brzegu Jeziorki, rozdzielającej tutaj ziemię warszawską od czerskiej, na wprost…
Krążą ostatnie teksty wokół Franciszka (II) Bielińskiego (1683-1766), marszałka wielkiego koronnego, który egzekwując stanowczo zakaz pojedynków w jurysdykcji królewskiej doprowadził do przeniesienia pojedynków za rzekę Jeziornę, w ziemi czerskiej. Był on także panem na Urzeczu, bowiem władał wielkimi dobrami otwockimi, jego posiadanie sięgało także za Osieck i Parysów oraz królewskie miasto Garwolin, należały do niego…
Hrabia Kasper Potulicki stał się pierwszym z Potulickich dziedzicem Obór, dóbr nad Jeziorką i Wisłą, należących od XVII wieku do rodu Wielopolskich. Po przedwczesnej śmierci jego ojca Michała, który zarządzał majątkiem oborskim jako siostrzeniec Urszuli Wielopolskiej, starościna krakowska zmieniła zapisy testamentowe, wskutek czego po jej rychłej śmierci w dniu 15 maja 1806 roku Obory wraz…
Olędrzy na trwałe osiedli na Urzeczu w latach siedemdziesiątych XVIII wieku. Wydawać by się mogło, iż po III rozbiorze dla pruskich władz, pod których zwierzchnictwem znalazła się lewobrzeżna część mikroregionu, a które przystąpiły do intensywnego zagospodarowywania nieużytków dotychczasowych królewszczyzn i sekularyzowanych dóbr, niemieckojęzyczni mieszkańcy będą sojusznikami. Stanowili jednak utrapienie, mimo iż de facto zagospodarowywali tereny…