Dziś nieco mniej historycznie. Miałem okazje wziąć niedawno udział w cyklu spotkań warsztatowych badań prowadzonych na Urzeczu przez SGGW oraz spółdzielcze centrum innowacji CoopTech Hub. Badania tyczyły się mikroregionu jako strefy żywicielskiej Warszawy i prowadzono je w formie równoległych spotkań w dwóch częściach Urzecza, z udziałem mieszkańców regionu. Rzecz dotyczyła przeszłości, teraźniejszości i przyszłości nadwiślańskiej…
Szkic wyglądu szkut wiślanych w XVIII-wieku. Informacja o zakupie działki, na której wybudowanie zostanie Muzeum Szkuty Wiślanej w Czersku, spotkała się z szerokim odzewem prasowym. W rezultacie o istnieniu i odnalezieniu w 2009 r. szkuty u stóp zamku w Czersku dowiedziało się wiele osób, które wcześniej nie miały o tym pojęcia. Mało która z nich…
Żagle rozprzowe na Wiśle pod Brzuminem, 1906 r. (zbiory K. Daszewskiej-Sanóg) Wisła przez lata stanowiła o tożsamości Urzecza… W drugiej połowie XIX w. usypano wały i życie w cieniu wielkiej wody zaczęło się zmieniać, jednak choć powodzie stopniowo przestały zagrażać nadwiślańskiej krainie, wciąż życie nad rzeką wiązało się z wieloma zwyczajami i rytuałami. 90-letnia Halina Latoszek…
Film dokumentalny „Pamiętam Podłęcze” to wzruszająca podróż do serca nadwiślańskiego mikroregionu Urzecze. To wyjątkowe wspomnienia dwóch mieszkańców Podłęcza – 93-letniego Pana Jana Kalińskiego i 90-letniej Pani Haliny Latoszek. Seniorzy z pasją opowiadają o swoim życiu: trudnych latach wojny, bombardowaniach, głodzie, ale też o radościach młodości – zabawach, szkole, pracy na roli. Ich opowieści pokazują, jak…
Zespół K.G.W. z Gassów (Gassowianki) na występie w Warszawie. Nadwiślańskie Urzecze, Warszawa, pk. 1985. Zbiory Archiwum Muzyki Wiejskiej. Niedawno trafił w moje ręce zapis piosenki dokonany własnoręcznie przez zmarłą w 2019 r. Zuzannę Kopyt z Opalińskich pochodzącą z Gassów. Dzięki swej doskonałej pamięci przed śmiercią zapisała treść jednego z utworów, jaki śpiewany był w jej…
Święconka w Okrzeszynie, lata 30/40 XX w. Zb. T. Siudzińskiego. Zdjęcie udostępniono podczas badań terenowych prowadzonych na Urzeczu przez dr. Ł. Stanaszka. W trakcie badań mieszkańcy Okrzeszyna podzielili się następującymi wspomnieniami z okresu międzywojennego: Post przed Wielkanocą trwał cały piątek, sobotę aż się przyszło ze mszy porannej. Dużą katorgą dla dzieci były zapachy zalatujące z…
W tekście. „Geneza haftu i męskiego stroju wilanowskiego” starałem się wyjaśnić proces, który ukształtował najbardziej widoczny element męskiego stroju wilanowskiego, czyli granatowy strój wierzchni z dodatkami w kolorze głębokiej czerwieni. Zwróciłem także uwagę na mnogość używanych nazw dla tego ubrania, na które mówiono kaftan, kapota, siermięga czy bardziej oficjalnie sukmana. Wskazałem, że moim zdaniem strój…
W publikacjach podnoszone jest często, że haft wilanowski wzorowano na kutych zdobieniach metalowego ogrodzenia otaczającego Pałac w Wilanowie. Stamtąd miał czerpać kolorystykę oraz motywy dekoracyjne, w formie stylizowanych kwiatów i liści, oraz powtarzający się rytmiczny układ. Powstała odnosząca się do tej koncepcji nazwa „haft sztachetowy”. Padły również stwierdzenia, że kowalskie ogrodzenie z prostych, pionowych prętów…
W artykule pt. „Geneza haftu i męskiego stroju wilanowskiego”, opublikowanym kilka tygodni temu, przedstawiałem okoliczności powstania haftu wilanowskiego i inspiracji czerpanej przez hafciarki. Publikacja wywołała znaczny odzew i skutkowała ciekawą dyskusją zawierającą zarówno potwierdzenia moich tez jak i krytykę. Cieszę się, ponieważ umożliwia to dojście do wspólnych, budujących wniosków. W toku dyskusji pojawiło się kilka…
Most kolejowy łączący Górę Kalwarię z Glinkami. Fot. Moda na Mazowsze Tekst stanowi skróconą wersję przygotowywanego przez autora obszernego artykułu do najbliższego „Rocznika Nadwiślańskiego Urzecza” Ogłoszone przez PKP PLK S.A. informacje o planach budowy nowego mostu kolejowego w Górze Kalwarii i jednocześnie zburzeniu starego obiektu z 1951 r. wywołały wiele dyskusji i protestów nie tylko…
Zdjęcia pochodzą ze zbiorów rodziny Kopytów i mają ciekawą historię, bowiem znajdowały się w posiadaniu dwóch gałęzi rodziny, które przez ponad pół wieku nie miały pojęcia o wykonaniu dwóch zdjęć w tym samym dniu i miejscu. Fotografie wykonano na przełomie lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku, prawdopodobnie latem 1939/42 r. Nie zachowała się informacja z…
W dniu 10 lutego zmarł w wieku 84 lat Ignacy Gołębiowski, społecznik i samorządowiec gminy Konstancin-Jeziorna, radny od 1994 r. do 2010 r. oraz ponownie w latach 2018–2024, w latach 1998–2002 burmistrz. Składając kondolencje obecny włodarz gminy Michał Wiśniewski przypomniał o inicjowaniu licznych działań na rzecz lokalnej społeczności. Był m.in. pomysłodawcą budowy nowego pomnika upamiętniającego…
Istnieje kilka hipotez tłumaczących pochodzenie czarnego haftu, który jest pięknym i charakterystycznym elementem damskiego stroju wilanowskiego. Chciałbym przedstawić nową propozycję jego genezy i możliwego wyjaśnienia, skąd wywodzi się tradycja wyszywania oryginalnego ornamentu na naszych strojach. Moim zdaniem źródłem i inspiracją do powstania haftu wilanowskiego były wzory z tkanin ozdabiających ściany pałacu wilanowskiego. Tekstylne obicia ścienne…
Dziś odwiedzimy prawy brzeg Wisły i zobaczymy, że tradycje Urzecza jeszcze w XIX wieku był tam powszechne i równie silne, jak na lewym brzegu. W 1887 roku miało miejsce poświęcenie kościoła w Zerzeniu, którego projektantem był Konstanty Wojciechowski, postać na Urzeczu znana, gdyż projektował również pod koniec XIX wieku przebudowę czerskiego kościoła. Tekst pochodzi z…
W dzień Świętej Barbary, patronki flisaków, warto przywołać wspomnienie czasów flisu, który do końca XIX wieku kształtował wiślany krajobraz. W pamiętnikach Jana Słomki, natrafiłem na piękny opis ludzi pracujących na Wiśle, którzy docierali w te strony. Wspomnienia Jana Słomki, byłego wójta w Dzikowie nad Wisłą wydano po raz pierwszy w 1912 roku i choć miejsce…