Jeszcze garść zdjęć, które zdołano zidentyfikować w tym roku dzięki wspólnemu wysiłkowi. Na początek zdjęcia wykonane w 1947 roku podczas wiosennego wylewu Wisłu i Jeziorki przez Stefana Rassalskiego.
sygn. NAC 3_27_0_-_328
Na zdjęciu widoczna jest ulica Przyczółkowa w kierunku Wilanowa, w oddali widoczny jest Powsinek. Obecnie praktycznie w tym samym miejscu znajduje się węzeł drogowy południowej obwodnicy Warszawy. Widoczna jest ciężarówka Chevrolet C30 Canada należąca do Biura Polowego nr 1 Mostostalu i mężczyzna na łodzi wiosłowej płynący po zalanym terenie.
Ze zdjęciem tym było nieco historycznej zabawy, bowiem początkowo opis wskazywał, iż wykonano je po 1958 roku. Sprawił to napis na ciężarówce – Mostostal przeniesiono do Warszawy właśnie w tym roku. Jednakże w 1947 r. działało tu już Biuro Polowe krakowskiej firmy – i właśnie do niego należy wskazana ciężarówka. W 1947 roku miała miejsce ostatnia powódź na Urzeczu, kiedy wylew Wilanówki rozlał się szeroko między Powsinkiem a Bielawą, rozlała się także Jeziorka. Skutkiem powyższego była dogłębna regulacja Wisły, Jeziorki i Wilanówki, związana z budową EC Siekierki. Rok 1947 potwierdza nam także właśnie ta ciężarówka z darów UNRRA, której raczej możemy się spodziewać w 1947 roku. No i oczywiście ubrania ludzi wskazują raczej na lata powojenne. Nieco wątpliwości było czy miejscowość w tle przedstawia Powsinek, ale analiza fotografii i porównanie z mapą WIG oraz zdjęciem lotniczym z 1944 r. zdołały to potwierdzić.
Tor po prawej stronie obecnej ulicy Przyczółkowej biegł między Jeziorną a Powsinkiem, gdzie dopiero na wysokości mniej więcej obecnej ulicy Europejskiej znajdował się szlaban i przechodził na drugą stronę. Identyczny jest na zdjęciu ze zbiorów prywatnych z 1951 roku. Warto zwrócić uwagę, iż widoczny jest podobny krawężnik. Powyższe wyraźnie wskazuje więc, że zdjęcie wykonano w okolicy obecnej ulicy Marcepanowej – patrzymy w kierunku Bricomana i obecnej obwodnicy.
Krzyżówka kolejki w szosą wilanowską w Powsinku, 1951 r. Zb. D. Bakalarek.
Miejsce wykonania zdjęcia
W dyskusji brało aktywny udział wiele osób, nie jestem w stanie wymienić wszystkich. Bardzo pomocne okazały się wspomnienia i uwagi p. Agnieszki Zawistowskiej, Danuty Bakalarek i Marcina Strzyżowskiego. Dzięki identyfikacji na tej stronie zmieniono opis w NAC wskazując na miejsce wykonania fotografii.
Kolejnym przykładem gdy takiej zmiany dokonano była fotografia Rassalskiego wykonana podczas tego samego wylewu Wisły.
sygn. NAC 3_27_0_-_313
Tu akurat identyfikacja okazała się prosta i błyskawiczna, bowiem identyczne zdjęcie wykonała w tych samych dniach Maria Chrząszczowa i wiadomym było, iż przedstawia ono most kolejki wilanowskiej przy wjeździe do parku w Konstancinie, który stracił dwa filary zabrane przez przybór Jeziorki.
Zdjęcie górne zbiory FAF sygn. 04-N-02144
Warto zwrócić uwagę, iż na obu zdjęciach z 1947 r. dobrze widać zabudowę Jeziorny i jej części zwanej “Argentyną”, gdzie przed wojną zamieszkiwała żydowska społeczność.
Skoro dotarliśmy do dawnego Skolimowa-Konstancina, wróćmy do przedwojennych zdjęć Poddębskiego. Wykonał on wiele fotografii spacerując po okolicy, które wszystkie opisano jako “Skolimów”. Nierzadko przedstawiają one jednak nieco dalsze okolice. Choć ustalanie miejsc gdzie fotograf uwieczniał piękno pól i lasów sprawia trudności, w kilku przypadkach udało się je zidentyfikować.
sygn. NAC 3/131/0/-/409/19
Widok od strony letniska Skolimów na meandrującą Jeziorkę, po prawej stronie dostrzec można Dom Artysty, jeszcze częściowo w budowie co wskazuje, iż zdjęcie wykonano w 1928-29 roku. Prawdopodobnie w okolicach skrzyżowania obecnej ulicy Broniewskiego z Leśną. Rozpoznał Rafał Myszkowski, poniżej zamieszczam sporządzone przez niego zestawienie porównawcze oraz lokalizację miejsca, z którego Poddębski wykonał zdjęcie.
Z kolei wśród zbioru zdjęć krzewów i kwiatów Skolimowa ukryte było takie zdjęcie.
sygn. NAC 3/131/0/-/244/173
Ponieważ doskonale widoczny jest na nim kościół w Mirkowie oraz komin papierni w Jeziornie, możemy być pewni, że Poddębski wykonał je na łąkach oborskich.
Warto też zwrócić uwagę na poniższe zdjęcie, które przypominał wczoraj Adam Zyszczyk w tekście na temat budowy elektrowni na Jeziorką.
sygn. NAC 3/131/0/-/409/4
Przedstawia bowiem ono rzeczywiście “pola pod Skolimowem”, jak napisał Poddębski, ale przede wszystkim wybudowaną w 1931 r. podstację elektrowni w Jeziornie.
Na zakończenie klimatyczne zdjęcie, które fotograf miał wykonać w Chylicach. Nie sposób jednak nie zgodzić się z ustaleniami komentujących, że jest to las kabacki i okolice obecnego parku w Powsinie. Przedstawia drogę w wąwozie naprzeciwko obecnych parkingów. Widać po prawo zagłębienie po dawnej cegielni, a po lewo wjazd w drogę do leśniczówki.
sygn. NAC 3/131/0/-/626
Redaktor naczelny portalu, z wykształcenia historyk, absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Rodzinnie związany od wielu pokoleń z Nadwiślańskim Urzeczem, badacz regionu i dziejów lokalnych, autor publikacji oraz artykułów w tym zakresie.
